Liefde Gedefinieerd (Liefde deel 1/4)

Wat is liefde?

Liefde staat centraal in het christendom. Eén van de meeste bekende omschrijvingen van God is "God is liefde", en het ultieme gebod - dat alle regels en voorschriften samenvat - is "Heb God lief met heel je hart, ziel, verstand, kracht en heb je naaste lief als jezelf".

Aangezien liefde het fundament is van het christelijk geloof zou het logisch zijn dat alle christenen precies weten wat "liefde" is... Maar naar mijn ervaring weten juist heel weinig gelovigen te duiden wat liefde is. Dit gebrek aan kennis kan voor spraakverwarring zorgen en zelfs het missen van je doel in het leven.

Dit artikeltje is de eerste uit een serie van vier. In elk artikel beantwoorden we een vraag:

1. Wat is een definitie van liefde?
2. Welke soorten liefde onderscheidt de bijbel?
3. Wat is je naaste liefhebben als jezelf?
4. Wat is liefde tussen God en mens?

Al zeg je het woord "liefde" dan denk je al snel aan romantische relaties of aan seks, aan een persoon wie je erg graag mag of aan een warm gevoel. Al deze ideeën moet je van je af zetten, want we gaan de bijbel laten definiëren wat liefde is, zonder input van onze huidige cultuur.

"God is liefde" lezen we in de brief 1 joh. Dat zegt nog niet wat liefde dat ís, aangezien we God maar ten dele kennen. Als we verder in de brief lezen, komen we prachtige voorbeelden en elementen van liefde tegen:

1 Joh 4:9 Hierin is de liefde van God aan ons geopenbaard, dat God Zijn eniggeboren Zoon in de wereld gezonden heeft, opdat wij zouden leven door Hem.

Liefde is iets van jezelf geven voor het leven van de ander

1 Joh 4:10 Hierin is de liefde: niet dat wij God liefgehad hebben, maar dat Hij ons heeft liefgehad, en Zijn Zoon zond als verzoening voor onze zonden

De puurste liefde is niet reactief maar proactief. Ik kom in actie

1 Joh 3:16 Hieraan leerden wij de liefde kennen, dat Hij [Jezus] voor ons Zijn leven heeft gegeven. Ook wij moeten voor de broeders het leven geven.

Liefde is je eigen leven geven voor de ander

Mat 5:43 Heb uw vijanden lief: zegen hen die u vervloeken; doe goed aan hen die u haten.

Absoluut essentieel om te zien dat Jezus niet zegt "Vind je vijanden lief" maar "Heb je vijanden lief"! Het eerste zou een onmogelijk iets zijn; het tweede ligt wel in onze macht.

Liefde is een gebod, een keuze onafhankelijk van gevoel, om goed te doen voor de ander

Heb 12:5-11 ... de Heer bestraft wie Hij liefheeft, en Hij geselt iedere zoon die Hij aanneemt... En elke bestraffing schijnt op het moment zelf wel geen reden tot blijdschap te zijn, maar tot droefheid. Maar later geeft zij hun die erdoor geoefend zijn een vreedzame vrucht van gerechtigheid

Liefde is niet altijd lief, maar beoogt andermans lange termijn bestwil

Conclusie

Terug naar "God is liefde": Alles wat God ooit heeft gedaan, was een daad van liefde - anders kun je niet zeggen dat Hij in wezen liefde is. Dus zelfs de ballingschappen, Zijn dodelijke straffen, het lijden in de wereld nu en de periodes van stilzwijgen in je leven. Maar hoe dan? 

De sleutel is het besef dat God niet alleen van "mij nu" houdt, maar van "iedereen altijd". Dat verbreedt mijn pespectief tot in de eeuwigheid van miljarden mensen, in plaats van mijn eigen leventje op de korte termijn.

Liefde is onafhankelijk van mijn comfort, jouw comfort, of van wederkerigheid. Het is een actie niet geleid door emoties. Het is een gevende kracht van altruïsme. Romantiek, emoties of een affiniteit met de ander zijn zaken die in combinatie met liefde voor kunnen komen, maar zeker niet noodzakelijk zijn!

Wat is dan een bijbelse definitie van liefde? Hier komt 'ie! Liefde is:

"Ik kies te doen wat op de lange termijn goed is voor jou, ten koste van mijzelf".

Elk element dat je hier van afhaalt, doet de werkelijke betekenis van liefde geweld aan. Kijk maar naar het ultieme voorbeeld van liefde: Jezus die naar de aarde kwam en Zichzelf gaf tot aan het kruis. Hij koos ervoor dat te doen voor ons waar we in de eeuwigheid geweldig voordeel aan hebben, en het kostte Hem alles.

De volgende keer dat jij iemand hoort praten over liefde kun jij toetsen of het échte liefde is. Is het een keuze en een offer om iets te doen wat uiteindelijk goed is voor de ander?

In deel 2 van deze vierdelige serie over liefde bekijken we wat voor verschillende soorten liefde de bijbel onderscheidt. Misschien ken je de Griekse woorden wel: agape, fileo, eros etc. Hierover bestaan veel misverstanden en ik zal je mijn pespetief erop geven.

Verder artikelen worden geplaatst op mijn website In Goede Grond

Straft God nog steeds?

OT God versus NT God?

Een observatie die zowel binnen de kerk als buiten de kerk gemaakt wordt, is dat het er soms op lijkt alsof de bijbel schrijft over twee Goden, in plaats van één. Je hebt de God van het oude testament en de God van het nieuwe. Eigenlijk weten we wel dat dit dezelfde God is, en dat God zich niet ontwikkeld heeft van een grumpy straffende rechter naar een lieve allemansvriend, maar toch... Het knaagt aan de gedachten van velen.

In het oude testament zien we God flink straffen, bijvoorbeeld door een vreemd volk te sturen dat Israël overheerst of door duizenden te laten sterven. We zien God het volk als groep straffen, en individuën voor hun wandaden, maar dan komt Jezus, en daarmee het nieuwe testament. Vergeving lijkt een prominentere rol in te nemen wanneer Immanuël er is. God is dezelfde maar handelt anders op sommige vlakken, maar hoe zit dat met straf en veroordeling?

Om te beginnen: Mijn argument geformuleerd in logica taal. Als de volgende premissen waar zijn, volgt daaruit dat de conclusie ook waar is:

Premisse 1: God is een goede Vader

Premisse 2: Een goede vader straft zijn kinderen

Premisse 3: God heeft nog steeds kinderen

Conclusie: God straft nog steeds

Dit is heel belangrijk: Er zijn twee soorten straf, welke enigszins overlappen. De eerste is straffen om de rechtvaardigheid, en de tweede soort is straffen om de correctie. Met "straffen" bedoel ik hier niet dat de prijs betaald moet worden voor de zonde, omdat dat door Gods rechtvaardigheid vereist wordt. Ik doel vooral op die tweede vorm, namelijk dat God ons disciplineert met als doel ons te corrigeren en te laten groeien in ons proces van heiliging. Een christen is al gerechtvaardigd voor God, maar wordt nog geheiligd in zijn praktische leven.

Aan mij nu de taak om de drie premissen - mijn stellingen - te bewijzen. Het artikel moet wel kort blijven, dus we nemen wat shortcuts hier en daar. Hier is meteen de eerste shortcut: Premisse 1 en 3 zijn evident en behoeven weinig uitleg, hoewel je hier hele boeken over kunt schrijven. God is goed (Luc 18:19), en wordt keer op keer als Vader omschreven, zowel in het oude als het nieuwe testament (Ps 103:13 en gebed "Onze Vader...").  Iedereen die bij Hem hoort, wordt Zijn kind genoemd (Joh 1:12-13), dus God heeft nog steeds kinderen. De middelste premisse is de laatste decennia wat controversiëler geworden, dus laten we deze iets verder uitdiepen.

Een goede vader straft zijn kinderen?

De taak van een vader is om zijn kinderen op te laten groeien tot gezonde volwassenen. Volwassen worden gaat niet automatisch aangezien niemand van nature perfect is, zoals Romeinen 3:12 aangeeft:

"Allen hebben ze zich afgewend, heel de mensheid is verdorven. Er is geen mens die nog het goede doet, er is er zelfs niet één."

Als je vader het goede voor ogen heeft met je, zal hij je niet alleen onvoorwaardelijk welkom heten, maar zal hij je ook corrigeren zodat je zult leven zoals je bedoeld bent. In de wijsheidsliteratuur staan zoveel instanties hiervan dat we er maar een paar uit zullen lichten:
Straf je zoon, voordat het te laat is, maar ga daarin niet te ver (Spr 19:18). Als je een slecht mens straft, wordt hij verstandig. Straf je een verstandige, dan wordt hij nog wijzer (Spr 19:25). Wie zijn zoon de stok onthoudt, haat hem. Wie hem liefheeft, tuchtigt hem (Spr 13:24). Straf en berisping leiden tot wijsheid, maar een kind dat aan zichzelf wordt overgelaten, wordt een schande voor zijn ouders (Spr 29:15).

Bij een goede vader ben je onvoorwaardelijk welkom, zoals je bent, maar hij zou niet goed zijn als hij je laat zoals je bent. Dit is exact wat de leer van "Justification, sanctification and glorification" weergeeft. De correcties van de goede Vader horen onder het kopje "sanctification" en zijn geen middel tot "justification". Dit wordt ook mooi geïllustreerd door wat God over Davids zoon Salomo zegt in 2 Sam 7:14-15 

"Ik zal een vader voor hem zijn en hij voor mij een zoon: als hij zondigt, zal ik hem kastijden met stok- en zweepslagen, zoals een vader doet, maar hij zal nooit bij mij uit de gunst raken..."

Gods karakter is sindsdien niet veranderd, en de komst van het nieuwe verbond heeft hier weinig verandering in gebracht. Dit wordt namelijk nog eens benadrukt in bijvoorbeeld Hebreeën en Openbaring.

Hebreeën 12 citeert Spreuken 3:11-12: 

"Mijn zoon, je mag een vermaning van de Heer nooit terzijde schuiven en nooit opgeven als je door hem terechtgewezen wordt, want de Heer berispt wie hij liefheeft, straft elke zoon van wie hij houdt." 

Ook wordt uitgelegd dat als we niet deze leerschool doorlopen, we geen kinderen zijn. De disciplinering van God is op korte termijn vervelend, maar op lange termijn plukt wie erdoor gevormd is er de vruchten van: Een leven in vrede en gerechtigheid.

Als we toch eens zouden beseffen dat "liefde" en "lief" wel veel letters gemeenschappelijk hebben, maar weinig betekenis... Dit zegt Jezus tegen de gemeente in Laodicea, in Opb 3:19: 

"Iedereen die ik liefheb wijs ik terecht en bestraf ik. Zet u dus volledig in en breek met het leven dat u nu leidt."

God straft Zijn kinderen

Juist het feit dat God een goede Vader is, en dat God liefde is bewijst dat God nog steeds straft. Een God die niet zou straffen zou liefdeloos en slap zijn.  Als God ons niet meer straft zou hij ons zelfs haten. (Spr 13:24).
De drie premissen zijn waar, en daarom staat de conclusie als een rots: "God straft nog steeds"

Deze straf heeft niets te maken met onze redding, met het straffen van de zonde omdat dat opnieuw scheiding brengt tussen God en mens; met die straf en scheiding heeft Jezus voorgoed afgerekend, zoals we lezen in Rom 8:1: Dus wie in Christus Jezus zijn, worden niet meer veroordeeld. (Dit laat nog wel de vraag open "wanneer ben je in Christus Jezus?". Lees Joh 15)
Deze straf en disciplinering heeft te maken met het groeien als mens, groeien in onze bestemming en het proces van heiliging. 

Volledig veilig in de zekere acceptatie en liefde de Vader wil ik graag door Hem gestraft worden. "Wie erdoor gevormd wordt, plukt er op den duur de vruchten van; een leven in vrede en gerechtigheid"

Verder artikelen worden geplaatst op mijn website In Goede Grond