Hij, die in u een goed werk is begonnen, zal dit voleindigen

Heer, waarom wordt Paulus nou gevangen genomen?

Laatst begon ik de brief aan de Filippenzen te lezen. Paulus start in hoofdstuk 1, na zijn genereuze openingszinnen, te vertellen over zijn gevangenschap. Wat mij enorm opvalt is het gapende gat tussen het effect wat zijn gevangenschap heeft op de kerken toen en wat het nu zou losmaken als een top christelijk leider gevangen zou zitten zonder uitzicht op vrijlating. Dit zette me aan het denken.

Stel je voor dat de voorganger van je eigen kerk gevangen genomen is, puur en alleen omdat hij zo’n impactvolle christen is en fanatiek evangeliseert. Alle gemeenteleden zijn al maandenlang vol verve aan het bidden voor zijn vrijlating maar in plaats daarvan wordt hij nu zelfs in het buitenland gevangen gehouden, en de enige communicatie met hem is af en toe een brief die hij kan sturen naar een kerk. Wat zou de stemming zijn onder de gelovigen? Vragen als: “Waarom verhoort God onze gebeden nou niet?” zouden regelmatig klinken. Er zullen wat gelovigen afhaken en niets meer te maken willen hebben met een God die blijkbaar óf niet bestaat óf zelfs zijn meest trouwe volgeling niet redt.

Door ellende juist méér vertrouwen in God?

Wat brengt deze gevangenschap teweeg in de tijd van Paulus? “Bovendien durven de meeste broeders en zusters, omdat ze door mijn gevangenschap in de Heer vertrouwen hebben gekregen, de boodschap nu nog onbevreesder te verkondigen.”
Hoe is het mogelijk dat zo’n tegenslag, zonder gebedsverhoring, juist in méér vertrouwen in God resulteert? God lijkt juist onbetrouwbaar en risicovol door deze ervaring, toch?
Sterker nog, het hele voorval lijkt de andere gelovigen juist aan te sporen óók het nieuws over Jezus Christus zo enthousiast te gaan verspreiden!

Ik denk dat we het antwoord verderop lezen: “Het is mijn stellige hoop en verwachting dat ik mij nergens voor zal hoeven te schamen, maar dat Christus bij alles wat mij overkomt in alle openheid geëerd zal worden, of ik nu in leven blijf of moet sterven. Want voor mij is leven Christus en sterven winst.”
Paulus zal zich niet hoeven schamen omdat Christus hierdoor eer ontvangt. Alsof Paulus' eer één op één verbonden is met die van Jezus. Geen enkele gebeurtenis is interessant als de naam van Jezus er niet door groeit; niets is er om van te balen als het Gods reputatie niet schaadt. Alles draait om Zijn Naam. Boeiend of ik dan sterf of niet; hoe erg is sterven nou? Je bent dan des te sneller bij Jezus, daarom kun je het zelfs “winst” noemen!

De hele manier waarop Paulus omgaat met zijn gevangenschap zorgt ervoor dat de naam van Christus geëerd wordt. Hier is een duidelijk voorbeeld dat God alles laat meewerken ten goede, in de levens van wie Hem liefhebben. Niet ten goede voor Paulus natuurlijk, maar door Paulus, ten goede van Jezus’ naam. Paulus is, in tegenstelling tot bijna alle westerse christenen nu, helemaal niet geïnteresseerd in dat God alles laat meewerken ten goede van hemzelf. Het gaat hem alleen om Jezus’ naam.
Juist door deze mindset kan Paulus door deze gevangenschap het evangelie des te breder verspreiden, tot in de hoge rangen van het rijksbestuur. Paulus is blij met deze omstandigheden. Het toegenomen vertrouwen in de Heer is geen vertrouwen in dat Hij goed voor jou persoonlijk zorgt, het is vertrouwen dat Hij ongeacht wat er gebeurt door zal gaan met het werk dat Hij is begonnen.

Hij, die in u een goed werk is begonnen...

En dit is nog zo’n tekst, uit dit hoofdstuk, die altijd wordt geprojecteerd op onszelf als individu – als een belofte om ons gerust te stellen dat we bij God blijven horen. God doet een werk in je persoonlijk leven voor jou en Hij zal dat ook afmaken. Gezien de rest van dit hoofdstuk lijkt me dat geen logische interpretatie. Volgens mij bedoelt Paulus dat deze gemeenten in Filippi vanaf de eerste dag tot nu toe hebben bijgedragen aan de verspreiding van het evangelie. Dit goede werk (wat hij in Fillipi is begonnen) zal Hij voltooien op de dag van Christus. Het “goede werk” zou dan de verspreiding van het evangelie zijn. Niet jouw persoonlijke comfort of effectiviteit in Gods Koninkrijk, maar Gods Koninkrijk als geheel.

De meesten van ons (inclusief ikzelf vaak) plaatsen dit hele hoofdstuk automatisch in ons individualistisch paradigma: God is een werk voor mij begonnen, en Hij zal dat in mij afmaken. Hij is trouw aan mij en zorgt ervoor dat mij niets ergs zal overkomen. Als ik gevangen genomen wordt omdat ik werk voor het evangelie, vertrouw ik God dat Hij mij zal bevrijden. Ik zal mij nergens voor hoeven schamen als God mij uiteindelijk redt en zo Zich weer betrouwbaar bewijst. Wat een getuigenis als ik blijf leven en bevrijd wordt, en wat een crisis en dieptepunt in ons leven en smet op Gods reputatie als ik, gevangen omwille van Christus, ter dood gebracht zou worden.

In tegenstelling tot dit, lees hier wat de boodschap van Filippenzen 1 is: God is een werk begonnen in Zijn Koninkrijk, waar ik een rol in mag vervullen. Het evangelie zal verspreid blijven worden; Hij zal het werk afmaken. Hij is trouw en Zijn Koninkrijk zal standhouden, ook al sterf ik. Als ik gevangen genomen wordt omdat ik werk voor het evangelie, zal dit het evangelie juist ten goede komen. God is betrouwbaar: Hij maakt namelijk het werk van Zijn evangelie af, zelfs (of juist) met mij in de gevangenis. Ik hoef mij nergens voor te schamen want mijn eer is Gods eer en dit lijden komt Zijn eer ten goede. Het is vrij oninteressant of ik leef of sterf; beiden hebben zo hun voordeel.

Vertrouwen of teleurstelling in God

Zoveel mensen zijn teleurgesteld in God. Wat is een teleurstelling in iemand? Dat is dat hij/zij jouw verwachtingen niet heeft waargemaakt. Dat betekent dat er óf iets mis is met God, óf met jouw verwachtingen van Hem. Optie 1 lijkt me per definitie niet juist dus stel ik dat elke teleurstelling in God het gevolg is van verkeerde verwachtingen; die moet je dus bijstellen. Paulus verwachtte geen verlichting van zijn lasten, ging niet in zijn autoriteit staan om bevrijding te proclameren, maar deed gewoon wat God hem te doen heeft gegeven: vertellen over Jezus waar hij is. Paulus kón niet teleurgesteld raken in God omdat hij geen onterechte verwachtingen had. Hij vertrouwde alleen dat het evangelie doorgang zou vinden, hoe dan ook, door wie dan ook. En zo kon dit hele voorval juist positief werken voor het vertrouwen van de kerk in God. De vraag aan iedereen die zegt dat hij God vertrouwt is dus: “Waar vertrouw je op dat God zal doen?”

God zorgt toch ook goed voor zijn kinderen?

Oké, tijd voor de hardnodig nuance. Wat ik nu het lastige vind is hoe we dit moeten rijmen met het feit dat God een Vader is die het beste met Zijn kinderen voorheeft, die zo veel van iedereen individueel houdt. Er staat toch ook dat we ons geen zorgen moeten maken om wat we zullen eten, waar we ons mee kleden en of we onderdak hebben? (Mat 6). God weet wat we nodig hebben nog voor we Hem erom vragen. Over het algemeen - daar ben ik van overtuigd - wil Hij ons levend, gezond en gelukkig hebben. Hoe matcht dit nu allemaal met het haast ongevoelige en onpersoonlijke wat we in Filippenzen 1 lezen? Ik denk dat we deze verschillende, haast tegengestelde, bijbelgedeelten moeten interpreteren in elkaars licht en met elkaar moeten balanceren. En vergeet ook niet dat de realiteit van het leven bepaalde interpretaties vrij onmogelijk maken. Het feit is dat toegewijde christenen vandaag verhongeren, gevangen gezet worden en worden vermoord. Dit laat maar 2 opties over: Eén: zij geloofden of baden allemaal niet genoeg of verkeerd. Of twee: God garandeert niet dat een goed christen genoeg te eten heeft met altijd kleding en onderdak en nooit gevangengezet of vermoord zal worden. Dan, als God die garantie niet geeft, waarom zouden we dan vertrouwen dat Hij ons zal redden in enig andere dimensie dan onze redding in eeuwige context? Heel logisch en toegestaan dat we bidden of ons deze verschrikkelijke dingen bespaart zullen blijven, en natuurlijk redt God daadwerkelijk regelmatig mensen hiervan; het enige waar ik je voor waarschuw is dat er geen garanties zijn voor je omstandigheden in je leven op aarde.

Het is alsof Gods eerste prioriteit is dat Zijn Koninkrijk gevestigd wordt, en Zijn tweede prioriteit dat het aardse leven van de individuen in dat Koninkrijk lang en welvarend zal zijn. Er is een significante overlap tussen deze twee prioriteiten, maar ook een duidelijk gebied waarin ze conflicteren, zoals hier in Paulus’ gevangenschap.

Verder artikelen worden geplaatst op mijn website In Goede Grond