OT God versus NT God?
Een observatie die zowel binnen de kerk als buiten de kerk gemaakt wordt, is dat het er soms op lijkt alsof de bijbel schrijft over twee Goden, in plaats van één. Je hebt de God van het oude testament en de God van het nieuwe. Eigenlijk weten we wel dat dit dezelfde God is, en dat God zich niet ontwikkeld heeft van een grumpy straffende rechter naar een lieve allemansvriend, maar toch... Het knaagt aan de gedachten van velen.
In het oude testament zien we God flink straffen, bijvoorbeeld door een vreemd volk te sturen dat Israël overheerst of door duizenden te laten sterven. We zien God het volk als groep straffen, en individuën voor hun wandaden, maar dan komt Jezus, en daarmee het nieuwe testament. Vergeving lijkt een prominentere rol in te nemen wanneer Immanuël er is. God is dezelfde maar handelt anders op sommige vlakken, maar hoe zit dat met straf en veroordeling?
Om te beginnen: Mijn argument geformuleerd in logica taal. Als de volgende premissen waar zijn, volgt daaruit dat de conclusie ook waar is:
Premisse 1: God is een goede Vader
Premisse 2: Een goede vader straft zijn kinderen
Premisse 3: God heeft nog steeds kinderen
Conclusie: God straft nog steeds
Dit is heel belangrijk: Er zijn twee soorten straf, welke enigszins overlappen. De eerste is straffen om de rechtvaardigheid, en de tweede soort is straffen om de correctie. Met "straffen" bedoel ik hier niet dat de prijs betaald moet worden voor de zonde, omdat dat door Gods rechtvaardigheid vereist wordt. Ik doel vooral op die tweede vorm, namelijk dat God ons disciplineert met als doel ons te corrigeren en te laten groeien in ons proces van heiliging. Een christen is al gerechtvaardigd voor God, maar wordt nog geheiligd in zijn praktische leven.
Aan mij nu de taak om de drie premissen - mijn stellingen - te bewijzen. Het artikel moet wel kort blijven, dus we nemen wat shortcuts hier en daar. Hier is meteen de eerste shortcut: Premisse 1 en 3 zijn evident en behoeven weinig uitleg, hoewel je hier hele boeken over kunt schrijven. God is goed (Luc 18:19), en wordt keer op keer als Vader omschreven, zowel in het oude als het nieuwe testament (Ps 103:13 en gebed "Onze Vader..."). Iedereen die bij Hem hoort, wordt Zijn kind genoemd (Joh 1:12-13), dus God heeft nog steeds kinderen. De middelste premisse is de laatste decennia wat controversiëler geworden, dus laten we deze iets verder uitdiepen.
Een goede vader straft zijn kinderen?
De taak van een vader is om zijn kinderen op te laten groeien tot gezonde volwassenen. Volwassen worden gaat niet automatisch aangezien niemand van nature perfect is, zoals Romeinen 3:12 aangeeft:
"Allen hebben ze zich afgewend, heel de mensheid is verdorven. Er is geen mens die nog het goede doet, er is er zelfs niet één."
Als je vader het goede voor ogen heeft met je, zal hij je niet alleen onvoorwaardelijk welkom heten, maar zal hij je ook corrigeren zodat je zult leven zoals je bedoeld bent. In de wijsheidsliteratuur staan zoveel instanties hiervan dat we er maar een paar uit zullen lichten:
Straf je zoon, voordat het te laat is, maar ga daarin niet te ver (Spr 19:18). Als je een slecht mens straft, wordt hij verstandig. Straf je een verstandige, dan wordt hij nog wijzer (Spr 19:25). Wie zijn zoon de stok onthoudt, haat hem. Wie hem liefheeft, tuchtigt hem (Spr 13:24). Straf en berisping leiden tot wijsheid, maar een kind dat aan zichzelf wordt overgelaten, wordt een schande voor zijn ouders (Spr 29:15).
Bij een goede vader ben je onvoorwaardelijk welkom, zoals je bent, maar hij zou niet goed zijn als hij je laat zoals je bent. Dit is exact wat de leer van "Justification, sanctification and glorification" weergeeft. De correcties van de goede Vader horen onder het kopje "sanctification" en zijn geen middel tot "justification". Dit wordt ook mooi geïllustreerd door wat God over Davids zoon Salomo zegt in 2 Sam 7:14-15
"Ik zal een vader voor hem zijn en hij voor mij een zoon: als hij zondigt, zal ik hem kastijden met stok- en zweepslagen, zoals een vader doet, maar hij zal nooit bij mij uit de gunst raken..."
Gods karakter is sindsdien niet veranderd, en de komst van het nieuwe verbond heeft hier weinig verandering in gebracht. Dit wordt namelijk nog eens benadrukt in bijvoorbeeld Hebreeën en Openbaring.
Hebreeën 12 citeert Spreuken 3:11-12:
"Mijn zoon, je mag een vermaning van de Heer nooit terzijde schuiven en nooit opgeven als je door hem terechtgewezen wordt, want de Heer berispt wie hij liefheeft, straft elke zoon van wie hij houdt."
Ook wordt uitgelegd dat als we niet deze leerschool doorlopen, we geen kinderen zijn. De disciplinering van God is op korte termijn vervelend, maar op lange termijn plukt wie erdoor gevormd is er de vruchten van: Een leven in vrede en gerechtigheid.
Als we toch eens zouden beseffen dat "liefde" en "lief" wel veel letters gemeenschappelijk hebben, maar weinig betekenis... Dit zegt Jezus tegen de gemeente in Laodicea, in Opb 3:19:
"Iedereen die ik liefheb wijs ik terecht en bestraf ik. Zet u dus volledig in en breek met het leven dat u nu leidt."
God straft Zijn kinderen
Juist het feit dat God een goede Vader is, en dat God liefde is bewijst dat God nog steeds straft. Een God die niet zou straffen zou liefdeloos en slap zijn. Als God ons niet meer straft zou hij ons zelfs haten. (Spr 13:24).
De drie premissen zijn waar, en daarom staat de conclusie als een rots: "God straft nog steeds"
Deze straf heeft niets te maken met onze redding, met het straffen van de zonde omdat dat opnieuw scheiding brengt tussen God en mens; met die straf en scheiding heeft Jezus voorgoed afgerekend, zoals we lezen in Rom 8:1: Dus wie in Christus Jezus zijn, worden niet meer veroordeeld. (Dit laat nog wel de vraag open "wanneer ben je in Christus Jezus?". Lees Joh 15)
Deze straf en disciplinering heeft te maken met het groeien als mens, groeien in onze bestemming en het proces van heiliging.
Volledig veilig in de zekere acceptatie en liefde de Vader wil ik graag door Hem gestraft worden. "Wie erdoor gevormd wordt, plukt er op den duur de vruchten van; een leven in vrede en gerechtigheid"
Verder artikelen worden geplaatst op mijn website In Goede Grond
